مراحل کسب مهارت خوب شنیدن (گوش دادن مؤثر یا فعال)

همان‌طور که در مقاله “گوش شنوا” نیز به آن اشاره کردیم، خوب شنیدن که در نتیجه گذر از چندین مرحله رخ می‌دهد، یک هنر محسوب می‌شود. هر کسی بسته به ویژگی‌های شخصیتی خود، از این هنر برخوردار بوده و یا شاید از وجود این مهارت بی‌بهره است که با مطالعه این نوشته می‌تواند با مراحل کسب مهارت خوب شنیدن آشنا شده و آن را بدست آورد.

خب با توجه به این امر که خوب شنیدن، یک مهارت است و می‌توان آن را با تمرین و تکرار و گذراندن مراحلی بدست آورد و از آنجایی که این مهارت نقش بسزایی در رونق کسب و کارها و زندگی افراد دارد، ما این بار تصیم گرفتیم که مراحل مربوط به خوب شنیدن را با شما در میان بگذاریم. پس تا پایان این نوشته با ما همراه باشید.

مهارت خوب شنیدن (گوش دادن مؤثر)

خوب شنیدن به معنای بادقت شنیدن است و با شنیدن معمولی که به صورت یک عادت عامیانه است، تفاوت بسیار زیادی دارد. به عنوان مثال شما وقتی چیزی را فقط می‌شنوید، و به ابعاد مختلف آن توجهی نمی‌کنید مسلماً خیلی سریع آن را فراموش خواهید کرد اما وقتی روی صحبت‌های طرف مقابل‌تان تمرکز می‌کنید، قطعاً کفته‌های او تا مدت‌ها در ذهن شما باقی خواهد ماند. این یکی از تفاوت‌های بین این دو مقوله می‌باشد که نشان می‌دهد عدم یادگیری مطالب، حاصل عدم توانایی خوب شنیدن است.

مراحل کسب مهارت خوب شنیدن

خوب شنیدن یک فرایند چندمرحله‌ای است و به صورت یکجا نمی‌توان آن را فراگرفت بلکه می‌بایست با پیمودن مراحل و قدم‌های کوتاه، هنر خوب شنیدن را به دست آورد یا در صورت وجود، آن را تقویت کرد. این مراحل عبارتنداز:

1. هدف از هر گفتگو را یادگیری قرار دهید
2. آرام باشید و از صحبت کردن خودداری کنید
3. گفتگو را آغاز کرده و آن را هدایت کنید
4. از جزئیات بپرسید
5. از شنیده‌های خود یادداشت برداری کنید
6. بازخورد مؤثر ارائه دهید
7. معنا و مفهوم اصلی صحبت‌ها را در قالب پیام دریافت کنید
8. در پاسخگویی به سؤالات دقیق باشید

هدف از هر گفتگو را یادگیری قرار دهید

زمانی که قرار است به عنوان کوچ یا بیزینس کوچ پای صحبت‌های مراجع خود بنشینید، تصور کنید که او یک مدرس است و شما به عنوان فرد یادگیرنده، وظیفه دارید با دقت به صحبت‌های طرف مقابل‌تان گوش دهید تا در انتهای مکالمه، مطلبی را یاد گرفته باشید.

آرام باشید و از صحبت کردن خودداری کنید

یک شنونده یا یک کوچ خوب کسی است که کمتر صحبت می‌کند و به طرف مقابل اجازه می‌دهد که بیشتر او صحبت کند و خودش نیز بر روی گوینده و صحبت‌هایش تمرکز می‌کند و به هیچ وجه در حین صحبت‌های مراجع به فکر پاسخ دادن به آن‌ها نیست.

گفتگو را آغاز کرده و آن را هدایت کنید

یک شنونده خوب باید باب صحبت را با پرسیدن پرسش‌های توضیحی باز کند. برای این منظور او باید از طرف مقابلش، سؤالاتی که با بله و خیر می‌شود پاسخ داد نپرسد. بلکه بلعکس سؤالاتی بپرسد که با کلماتی مثل “اگر”، “چگونه” و مواردی از این قبیل آغاز شود. در این صورت گوینده مجبور است پاسخ‌های طولانی ارائه دهد.

از جزئیات بپرسید

در حالت کلی در یک گفتگو باید پرسش‌هایی مطرح شوند که میزان تمرکز را بالا ببرند. واضح است پرسیدن از کلیات کار، کمکی در این زمینه نخواهد کرد و تأثیری در ایجاد تمرکز ندارند. در مقابل درخواست ارائه توضیح از جزئیات و ریز شدن در آن زمینه خاص، باعث افزایش تمرکز در گفتگو خواهد شد.

از شنیده‌های خود یادداشت برداری کنید

در قدم پنجم از مراحل کسب مهارت خوب شنیدن شما باید شنیده‎ها را بنویسید. زیرا مکتوب کردن آنچه می‌شنوید، میزان تمرکز یک شنونده یا کوچ را تا حد زیادی بالا می‌برد و همچنین به او کمک می‌کند تا اگر بخشی از صحبت‌های شنیده شده را فراموش کرده باشد با یک نگاه کوتاه به یادداشت‌ها آن را به خاطر بیاورد. بعد از تمام شدن حرف‌های مراجع، طبق نوشته‌های خود سؤالاتی برای اطمینان یافتن از درستی آنچه فهمیده‌اید بپرسید.

بازخورد مؤثر ارائه دهید

شما به عنوان یک کوچ خوب باید مراجع خود را به صحبت کردن تشویق کنید. برای این منظور راه‌های مختلفی وجود دارد که یکی از این راه‌ها دادن بازخورد مؤثر به آن‌ها است. این بازخورد می‌تواند یک لبخند یا یک سر تکان دادن یا گفتن یک جمله تأییدی و غیره باشد. در واقع شما با انجام هر یک از این فعالیت‌ها میزان علاقه خود را به شنیدن ادامه صحبت‌های او نشان می‌دهید.

معنا و مفهوم اصلی صحبت‌ها را در قالب پیام دریافت کنید

علاوه بر پیام مستقیمی که از هر گفتگویی می‌شود دریافت کرد، یک پیام نهان و غیرکلامی نیز در ممکن است در صحبت‌های افراد وجود داشته باشد. یک شنونده خوب قادر است این پیام غیرمستقیم را از طریق زبان بدن بدست آورد.

در پاسخگویی به سؤالات دقیق باشید

نحوه پاسخگویی به سؤالات مطرح شده در یک گفتگو، به عنوان مرحله آخر از مراحل خوب شنیدن است و باید در پاسخ‌هایی که ارائه می‌دهید توجه کنید. ممکن است گاهاً نظر طرف مقابل، با نظر شما یکسان نباشد اما شما باید سعی کنید در چنین شرایطی با یک ذهن باز به دیدگاه او احترام بگذارید.